کد مطلب:48911 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:5

گنجینه پرسمان » قرآن

آيه 59 سورة انعام را لطفاً با ذكر مثال توضيح دهيد؟

در اين آيه، آنچه در آيات قبل اجمالاً دربارة علم و قدرت خدا و وسعت دايرة حكم و فرمان او در ميان بود،، مشروحاً توضيح داده ميشود. مفاتح، جمع مفتح به معني كليد است. معني آيه اين است ك تمام كليدهاي غيب به دست خداوند است ; زيرا كليد وسيلة آگاهي از ذخاير مختلف است. خداوند از روز نخست و پيش از خلقت جهان از گردش ستارگان در فضاي بيكران و حركت مرموز الكترونها در دل اتمها و ريزش برگ درختان در باغها و جنگلها و غيره آگاه بود همچنان كه از نيك رفتاري و يا بدرفتاري بندگان خود پيش از آفريدن آنها نيز آگاه بود و ميدانست كه هر كس در زندگي مبدأ چه كاري خواهد بود، از طرف ديگر علم خدا، صد در صد يك علم واقعنما و تخلفناپذير است، لذا بعضي آيه فوق را دليل بر جبر و سلب اختيار انسان گرفتهاند و انسان را در تمام كارهاي خود، مجبور و ملزم ميدانند كه حق تخلف از آن را ندارد، هرچند علم خدا بر اين تعلق گرفته است كه هر علتي با ويژگي خاص خود كار كند و يا هر حادثه و رويدادي از علت خاص و سبب ويژه خود سر بزند; علم خداوند در علل طبيعي ناآگاه مانند خورشيد، و ماه و آتش بر اين تعلق گرفته است كه اين گونه از علل بدون آگاهي و آزادي، مبدأ و آثار ويژه خود گردند، آفتاب بدون آگاهي بيفروزد و ماه بدرخشد، در حالي كه علم خدا در علل طبيعي آگاه و آزاد مانند انسان، بر اين تعلق گرفته است كه با كمال آگاهي و در عين اختيار و آزادي، مبدأ يك رشته كارها باشند، اينگونه از علل، به حكم تخلف ناپذيري علم خدا، حتماً يك رشته كارهاي خوب و بدي انجام ميدهند، امّا با قيد آگاهي و با ويژگي آزادي و يك چنين علم پيشين، نه تنها مايه جبريگري نيست. بلكه مؤكد اختيار ميباشد و به حكم تخلفناپذيري علم خدا، بايد فعاليت اين نوع علل با اين ويژگي خاص خود آنها انجام گيرد و به قيد علم و اختيار كاري را صورت دهند و اگر به غير اين نحو تحقق پذيرد در آن صورت علم خدا تخلف ميپذيرد.(منشور جاويد، آيةالله جعفر سبحاني، ج 4، ص 336 ـ 340، دفتر انتشارت اسلامي/ تفسير نمونه، آيةالله مكارم شيرازي و ديگران، ج 5، ص 266 ـ 372، درالكتب الاسلامية.)